Banknot zastępczy o nominale 100 marek wyemitowany przez ówczesny niemiecki magistrat w Twardogórze (Festenberg) 15 grudnia 1922 roku.
Pieniądze zastępcze nie były emitowane przez bank centralny, lecz przez instytucje – prywatne banki, przedsiębiorstwa, gminy, kopalnie. Notgeld (niemiecka nazwa pieniądza zastępczego) najczęściej przyjmował formę zbliżoną do banknotu – zależenie od emitenta miał różny format i zdobienia.
Pojawienie się pieniądza zastępczego wiąże się z I wojną światową. Wówczas to bardzo szybko zaczęto odczuwać brak bilonu. Wynikało to z tego, że władze postanowiły zwiększyć zapasy szlachetnych kruszców i metali wycofując niektóre monety z obiegu (złote, srebrne i niklowe), a ludność zareagowała na takie postępowanie władz podobnie – również zaczęła gromadzić złote i srebrne monety. By zaradzić niedoborom nominałów dostępnych wcześniej jako monety, zaczęto drukować papierowy pieniądz zastępczy. Prawo do emisji miały gminy i przedsiębiorstwa, które zobowiązywały się również do wykupu tego pieniądza. Notgeld (czyli „pieniądz na czas potrzeby”) początkowo był niewielkim arkusikiem papieru, z nadrukowanym nominałem i urzędową pieczęcią, z czasem zaczęto stosować formaty i zdobienia podobne do tradycyjnych banknotów. Na początku I wojny światowej taką postać miały fenigi, jednak z czasem, inflacją i powojennym kryzysem nominały szybko rosły.
Magistrat twardogórski opatrywał pieniądz zastępczy następującą formułą:
Einhundert Mark zahlt die Stadtskasse in Festenberg gegen diesen Schein dem Einlieferer
Die Gültigkeit erlischt mit dem öffentlich bekanntzugebenden Zeitpunkt
[tłum. 100 marek wypłaci Kasa Miejska w Twardogórze przedstawiającemu to pokwitowanie. Ważność wygasa w ogłoszonym publicznie czasie]
DŚ