Z naszego małego parku, który mieści się na zlikwidowanym cementarzu widać kolejną wille, o której możemy przeczytać w przewodniku.
Willa Danielsena, Wrocławska 6
Doktor chirurgii Wilhelm Danielsen, ur. w 1879 r. i zamieszkały przy ul. Powstańców Warszawskich (Gartenstr. 3), postanowił zbudować klinikę chirurgiczną i jednocześnie dom mieszkalny dla siebie, żony i nowo narodzonego dziecka.
Na 1. i 2. piętrze miały znajdować się pokoje dla pacjentów mieszczące po dziewięć łóżek oraz pokoje pielęgniarek, pokój do zabaw i pokój nauki dla dzieci, sypialnia małżonków, sypialnia dzieci i garderoba. Poczekalnia, gabinet rentgenowski i gabinet lekarski zaplanowano na parterze w jednym skrzydle budynku, zaś w drugim miał być pokój męski, salon, pokój dla służby i jadalnia. Na poddaszu lokowano salę operacyjną, a w piwnicy pokój gońca, spiżarnię, kuchnię, kotłownię oraz kostnicę. W budynku znajdowała się też winda towarowa.
Dom zaprojektowali architekci Fischer i Feldl z Katowic, którzy prowadzili spółkę pod szyldem „Meyer’s Nachfolger”. Jeden z członków tego duetu, Rudolf Fischer, po podziale Śląska zamieszkał w Bytomiu przy obecnej ul. Kraszewskiego 2 (Hakubastr. 2), a po I wojnie założył własną spółkę „Baugeschäft Rudolf Fischer” z siedzibą w Katowicach, która w 1925 r. zmieniła nazwę na „Unia Budowlana”. Do jego najbardziej znanej, aczkolwiek kontrowersyjnej realizacji, należy osiedle „Wilcze Gardło” w Gliwicach z lat 1937-1938 dla członków SA.
Klinika dr. Danielsena stanęła w 1914 r., jednak doktor nie zdążył wprowadzić się do nowego lokum i zakosztować uroków domowego ogniska. Ledwie rozpoczęta idylla przerwana została przez służbę frontową, a brutalnie zakończona przez śmierć na froncie pod Verdun w 1916 r. Jego żona, Martha Esser (1886-1971), i córka Fanny (ur. 7.11.1911) mieszkały w willi do 1921 r., po czym wyemigrowały do Danii. W 1922 r. budynek nabył Simon Macha (1864-1944), kupiec i kolekcjoner sztuki, a przede wszystkim współzałożyciel Bytomskiego Towarzystwa Historyczno-Muzealnego. W 1931 r. willa przeszła na własność katolickiej organizacji opiekuńczej („Katholisches Fürsorgewerk Oberschlesien e.V.”), która gruntownie zmieniła układ wnętrza budynku na cele i potrzeby mieszkających i modlących się tam sióstr zakonnych (np. na poddaszu pierwotną salę operacyjną przerobiono na kaplicę). Zmiany budowlane kończy w 1936 r. przebudowa znajdującej się w podwórzu stajni na pralnię. Po wojnie swoją siedzibę miał tutaj klasztor Córek Bożej Miłości.
Aktualnie willa jest przebudowywana i ma być tam docelowo żłobek i przedszkole.
Tuż opodal mamy kolejną willę, o której możemy przeczytać:
Willa Rittera, Wrocławska 8
Drugim w kolejności najstarszym i zachowanym budynkiem w dzielnicy jest willa Adolfa Rittera (1832-1887), mistrza murarskiego i właściciela sklepu z materiałami budowlanymi, a w wolnych chwilach członka (od 1860) działającej w Bytomiu loży wolnomularskiej „Silberfels” („Srebrna Skała”). Ta obecnie trzy-, a pierwotnie dwukondygnacyjna willa o cechach neorenesansowych, z charakterystycznymi maszkaronami w płycinach elewacji, została wzniesiona w roku 1876, a jej projektantem był słynny bytomski architekt Paul Jackisch. Po śmierci Rittera dom przejął jego czeladnik Georg Nickisch (1859-1923), także mistrz murarski i wzorem mentora członek loży „Silberfels” (od 1892). Założona przez niego firma „Nickisch GmbH” była prężnym przedsiębiorstwem, a z najbardziej znanych realizacji to okazała, ale nieistniejąca już siedziba loży „Silberfels” przy ul. Strzelców Bytomskich (niemal naprzeciwko I LO im. Jana Smolenia) oraz – istniejący jeszcze – dawny budynek ratusza gminy Lipiny (obecnie siedziba Centrum Inicjatyw Społecznych
w Świętochłowicach).
Do wybuchu II wojny światowej mieszkał w tym domu syn Georga, Kurt Nickisch (ur. 1889 w Bytomiu – zm. 1967 w Hamburgu), który zaczynał jako asesor górniczy, a skończył w zarządzie spółki Giesche („Giesche’s Erben”), najpierw na Śląsku (m.in. jako dyrektor kopalni „Heinitz”), a po wojnie w Niemczech Zachodnich. Został tam zresztą odznaczony Związkowym Krzyżem Zasługi, jedynym orderem nadawanym przez niemieckie władze federalne. Do mieszkańców tego domu w okresie międzywojennym należał też Hubert Leeber, burmistrz Bytomia w latach 1924-1925. Natomiast po wojnie stacjonowało tutaj Pogotowie Ratunkowe Polskiego Czerwonego Krzyża.
Tuż obok znajdował się browar.
Browar, Wrocławska 10
W latach 1831-1876 na terenie tym znajdował się cmentarz choleryczny.
W 1879 r. mistrz murarski Ferdinand Herrmann wykonał projekt domu mieszkalnego i browaru na zlecenie niejakiego Ignaza Altmanna, jednak – jak wskazuje reklama z książki adresowej dla Bytomia z 1880 r. – browar wprawdzie zbudowano, ale jego właścicielem został sam Herrmann.
W 1892 r. browar przejęła firma „Hübner & Comp.” z Gliwic należąca do Maxa Brauera. Od tamtej pory browar funkcjonował pod szyldem „Feldschlösschen”. Kolejnym właścicielem w 1895 r. został Josef Schüller z Gliwic, z zawodu prawnik, który najpierw sprawował prokurę i zarząd w firmie „Hübner & Comp.”, a następnie przejął ją na własność. W 1910 r. stery browaru przejął młodszy brat Guido Schüller, który rychło stworzył spółkę „Vereinsbrauerei AG“ (wspólnie z Hermannem Schöferem i Josefem Tenschertem). W 1928 r. doszło do przejęcia spółki przez koncern „Schultheiss-Patzenhofer AG” z siedzibą w Berlinie, który zresztą nadal warzy w Berlinie piwo o nazwie „Schultheiss”.
Sam browar, zwłaszcza w wyniku przemian własnościowych, przeżywał szereg zmian architektonicznych (i technologicznych, ale te zostaną tu pominięte), z których najciekawszymi wydają się być dwie: budowa budynku biurowego i utworzenie werandy przed restauracją w 1892 r. (wykonawcą był sąsiadująca o miedzę spółka „Nickisch GmbH”), remont kapitalny budynku biurowego i restauracji (m.in. utworzenie pokoju bilardowego i pomieszczenia klubowego) w 1910 r. wg projektu znanej firmy „Boswau & Knauer” oraz ujednolicenie fasad budynków od strony ul. Wrocławskiej zgodnie z wizją architekta Augusta Hammerlinga (jego dziełem jest m.in. kościół w Nakle koło Opola). Po wojnie browar stał się własnością spółdzielni „Społem” i Browaru Górnośląskiego, wykorzystujących budynki do przechowywania owoców i jarzyn. Piękna historia browaru kończy się totalnym zburzeniem jego zabudowań w 2004 r.
Źródło
Długo ten teren stał pusty. Ostatecznie zamiast browaru, który idealnie wpisałby się w modę piw kraftowych, mamy:
Nietypowy Aldi, o tym jak chcąc postawić w tym miejscu "Aldika" zaprojektowano nad nim część mieszkalną, w której nikt nie mieszka, napiszą pewnie w niejednym przewodniku w przyszłości. Tym optymistycznym akcentem kończę dzisiejszy odcinek.
W cyklu ukazały się
#0 - Wstęp, #1 - Kwartał Weichmanna, #2 - Willa Schüllera/Willa Schuberta, #3 - Cmentarz
oraz luźno związane
Kleinfeld przez podwórko
This report was published via Actifit app (Android | iOS). Check out the original version here on actifit.io
Congratulations @zimnaherbata! You have completed the following achievement on the Hive blockchain and have been rewarded with new badge(s) :
Your next target is to reach 4000 upvotes.
You can view your badges on your board and compare yourself to others in the Ranking
If you no longer want to receive notifications, reply to this comment with the word
STOPTo support your work, I also upvoted your post!
The rewards earned on this comment will go directly to the person sharing the post on Twitter as long as they are registered with @poshtoken. Sign up at https://hiveposh.com.
Congrats on providing Proof of Activity via your Actifit report!
You have been rewarded 157.9163 AFIT tokens for your effort in reaching 16873 activity, as well as your user rank and report quality!
You also received a 1.36% upvote via @actifit account.
To improve your user rank, delegate more, pile up more AFIT and AFITX tokens, and post more.
To improve your post score, get to the max activity count, work on improving your post content, improve your user rank, engage with the community to get more upvotes and quality comments.
Actifit is a Hive Witness. If you believe in our project, consider voting for us
Chat with us on discord | Visit our website
Download on playstore | Download on app store
FAQs | Text Tutorial | Video Tutorial