Najprościej ująć to tak, że w kapitalizmie występuje prywatna własność środków produkcji, a w socjalizmie wspólna, społeczna własność środków produkcji, brak prywatnej własności środków produkcji.
To czasem nie jest już komunizm, a nie socjalizm? Posiłkując się wiki i tym jak socjalizm jest rozumiany powszechnie - według mnie socjalizm mówi o świadczeniach socjalnych i kontroli gospodarki, ale nie o całkowitym braku prywatnych środków produkcji. To komunizm oparty na marksistowskiej wersji socjalizmu mówi o zniesieniu prywatnych środków produkcji. Nie wrzucałbym więc do jednego worka socjalizmu i komunizmu. Widział ktoś kiedyś partię socjalistyczną która proponowała kompletny brak prywatnych środków produkcji? Ja kojarzę takie postulaty tylko pośród prawdziwych komunistów.
Komunizm to już skrajna wersja socjalizmu, gdzie nie ma żadnej własności prywatnej środków, a ponadto mamy równość majątkową i równy podział dóbr. Tymczasem socjalizm ma różne odmiany, np. w socjalizmie rynkowym istnieje podział pracy i pieniądz, ale środki produkcji są uspołecznione. W socjalizmie jeśli nawet istnieje prywatna przedsiębiorczość, to jest pod ścisłą kontrolą państwa lub kolektywu, kierunki produkcji, ceny dóbr itd. są ustalane przez centralny urząd itd. Wiki pisze bardzo ogólnie, że cechą wszystkim odmian socjalizmu jest "całkowite lub częściowe" odejście od kapitalizmu.
Początkowo prawie, że wszystkie nurty socjalistyczne było nastawione na odejście od prywatnej własności środków produkcji, przynajmniej jako model docelowy. Tak właśnie było w czasie kiedy toczyła się "debata kalkulacyjna". Współcześnie wiele partii, które mają w nazwie "partia socjalistyczna" to często partie socjaldemokratyczne. Współczesna socjaldemokracja w zasadzie zaaprobowała kapitalizm, akceptują prywatną własność środków produkcji, ceny dóbr ustalane przez rynek itp., chcąc zostawić w rękach państwa tylko część sektorów, jak np. służba zdrowia, edukacja; upowszechnić świadczenia socjalne; dążyć do wyrównywania nierówności (poprzez podatek progresywny itd.); oraz państwo ma podejmować różne interwencje w gospodarkę. No, ale to takie bardziej państwo opiekuńcze, etatyzm, interwencjonizm niż czysty socjalizm.