Zabawki, które sprawiają że dziecko podczas zabawy nieświadomie pobudza różne zmysły w relacji do aktywności umysłowej można określić mianem zabawek sensorycznych. Twórcy takich zabawek muszą pamiętać iż nie tylko mają pobudzać zmysł wzroku i słuchu, co najczęściej obserwujemy ale również pozostałe zmysły, które są równie ważne w rozwoju dziecka. Tak więc takie zabawki nie tylko powinny być interesujące wzrokowo czy słuchowo ale muszą zawierać zróżnicowane struktury dotykowe oraz elementy do ściskania i wysiłku mięśniowego wzmacniające doznania propriocepcji i czucia głębokiego. Wśród zabawek powinny być też takie, które wymagają zmian położenia całego ciała co z kolei pobudzi receptory ruchu i grawitacji ( narządu przedsionkowego potocznie kojarzonego głównie z błędnikiem). Czy zabawki te powinny łączyć w sobie doznania docierające do kilku zmysłów równocześnie? Wydaje się że tak, co jest zgodnie z koncepcją dr J. Ayres twórcy teorii integracji sensorycznej. Pobudzanie podczas zabawy czujników (receptorów) kilku zmysłów równocześnie najlepiej rozwija integracje sensoryczną, a tym samym rozwój fizyczny i umysłowy dziecka. Właściwie skonstruowane zabawki mogą nie tylko rozwijać funkcjonowanie dziecka ale jeśli są stosowane na wczesnym etapie rozwoju mogą również zapobiegać zaburzeniom sensorycznym. Zabawki sensoryczne łączące doznania płynące z wielu zmysłów równocześnie to chyba najlepsze z możliwych i łatwo dostępnych pomocy. Dzięki nim dziecko samo uczy się kształtując swoją kreatywność podczas zabawy polisensorycznej, co jest najlepszą formą nauki.
Oto kilka przykładów takich zabawek.
1. Piłki fakturowane (sensoryczne), piłki do ściskania
Spełniają wszystkie wymagania o których piszemy wyżej. Po pierwsze są kolorowe i mają różne kształty co dostarcza wielu bodźców wzrokowych. Po drugie mają różną strukturę i fakturę co zapewnia bodźce dotykowe i wreszcie można je ściskać co zapewnia doznania propriocepcji. Dziecko bawiąc się, rzucając, ściskając, dobierając do siebie kolorem czy fakturą rozwijają integrację sensoryczną, poprawiają regulację napięcia mięśni, koordynację ruchów, percepcję wzrokową. Zabawa takimi piłkami jest również pomocna przy redukcji zaburzeń związanych z nadwrażliwością dotykową. Pozwala też wyciszyć się dzieciom nadpobudliwym. Maluchy mogą je gryźć co ma wpływ na rozwój sfery oralnej czy zmniejszeniu nadwrażliwości w obrębie buzi co skutecznie minimalizuje wybiórczość w jedzeniu.
2. Dyski sensoryczne, kamienie do skakania
Doskonałe pomoce w których następuje integracja wrażeń dotykowych , bo są o różnej fakturze dotykowej z wrażeniami wzrokowymi bo są różnokolorowe i z wrażeniami pochodzącymi z ruchu (przedsionkowe). To klasyczny przykład pomocy które wykorzystując integrację wielu wrażeń: rozwijają równowagę, koordynację ruchu, rozkład napięcia mięśni posturalnych. Jednocześnie są doskonałą pomocą do ćwiczeń zmniejszających nadwrażliwość dotykową w obrębie stóp co znacząco przyczynia się do zmniejszenia ryzyka chodzenia na palcach. Tego typu zabawki są chętnie używane przez małe dzieci ponieważ wykorzystują naturalną potrzebę zabawy ze skakaniem, przeskakiwaniem czy balansowaniem.
3. Równoważnie, wahadełka, huśtawki
Pomoce te w sposób szczególny pobudzają zmysł równowagi ale szerzej zmysł ruchu i grawitacji (narząd przedsionkowy). Dzięki naturalnej potrzebie bujania się , utrzymywania równowagi nie trzeba zachęcać dziecka do korzystania z tych pomocy. Balansując , bujając się nie tylko rozwijają równowagę ale jednocześnie wpływają na poprawę regulacji napięcia mięśni antygrawitacyjnych, a jeśli do zabawy włączymy piłeczki sensoryczne o zmiennej fakturze czy piłki zmieniające kolory to dziecko podczas zabawy będzie stymulowało jednocześnie wiele obszarów mózgu co z pewnością wpłynie na jego rozwój.
4. Przewlekanki
Zabawki tego typu łącząc w swej strukturze doznania wzrokowe (są kolorowe) i dotykowe (mają różne kształty i często różną fakturę) rozwijają szczególnie małą motorykę co zapewni w przyszłości właściwe umiejętności potrzebne do pisania czy rysowania.
5. Zabawki świetlne ( np. kule świetlne)
Łączą w sobie silne zróżnicowane wrażenia wzrokowe z ruchem sprawczym. Dzięki dotykowi, ruchu dłoni zmieniają się wrażenia wzrokowe zapewniające niesamowitą feerię barw i zmiennych kształtów podobnych do piorunów na niebie. Doskonale rozwijają koordynację ręka-oko, percepcję wzrokową, a jednocześnie uczą koncentracji wzrokowej (niezbędnej w szkole) na zmieniających się silnych doznaniach wzrokowych. Powiązanie zmysłu ruchu i wzroku jest wykorzystaniem doznań sensorycznych w rozwoju poznawczym dziecka.
autor: Zbigniew Przyrowski
Congratulations @sensorycznyswiat! You have completed the following achievement on the Hive blockchain and have been rewarded with new badge(s) :
You can view your badges on your board and compare yourself to others in the Ranking
If you no longer want to receive notifications, reply to this comment with the word
STOPDo not miss the last post from @hivebuzz:
stop
Notifications have been disabled. Sorry if I bothered you.
To reactivate notifications, drop me a comment with the word
NOTIFY