Są dzieła sztuki każdemu doskonale znane, zaliczone do klasyki, omówione na miliony sposobów, które jednak z jakichś powodów zupełnie do nas nie przemawiają. Osobiście odbieram tak na przykład "Monę Lisę" - przyjmuję do wiadomości, że to wielkie dzieło, a jednak nie zachwyca mnie (chociaż, niewątpliwie, "da Vinci wielkim artystą był").
Z drugiej strony bywa też tak, że dzieło raz przypadkowo zobaczone zapada w pamięć, czasem przestawia jakiś "trybik" w głowie, otwiera nam oczy, być może nawet daje natchnienie do stworzenia własnych prac. Dziś chciałabym opowiedzieć o pewnym obrazie, który własnie tak na mnie zadziałał.
Obraz „Jacob's Ladder” („Drabina Jakubowa”) został namalowany przez angielskiego poetę, pisarza, rytownika i malarza Williama Blake'a (1757-1827) dla Thomasa Buttsa. Datowany jest w przybliżeniu na lata 1799-1806 i należy do zbiorów Muzeum Brytyjskiego. Dzieło wykonane zostało na papierze w technice akwareli, z dodatkowym użyciem tuszu do narysowania konturów. Kompozycja ma wymiary 30 na 39 cm, w jej lewym dolnym rogu odnaleźć można inicjały autora, zaś w prawym – zapis „Genesis XXVIII c. 12 v”, odsyłający do znajdującego się w Księdze Rodzaju opisu będącego inspiracją dla powstania obrazu.
Dzieło jest ilustracją do biblijnego snu Jakuba. W sennej wizji miał on ujrzeć opartą na ziemi drabinę, sięgającą wierzchołkiem nieba, oraz schodzących i wchodzących po niej aniołów. Na szczycie drabiny znajdował się sam Bóg, który złożył Jakubowi obietnicę oddania mu ziemi, na której zastał go niezwykły sen, oraz obdarowania go niezliczonym potomstwem.
W interpretacji Blake'a drabina zostaje zastąpiona ciągnącymi się do nieba spiralnymi schodami. Po schodach wstępują i zstępują aniołowie – wysmukłe postaci w jasnych szatach. Idą krokiem tanecznym, pełnym wdzięku i jednocześnie godności; część z nich niesie żywność, księgi czy zwoje, część prowadzi z sobą mniejsze postaci.
U podstawy schodów znajduje się bohater tytułowy – śpiący Jakub. Mimo że znajduje się na pierwszym planie, nie jest dostrzegalny na pierwszy rzut oka – został umiejscowiony w dole kompozycji i jakby wpisany w łukowaty kształt ziemi. Jest pogrążony w głębokim śnie – ze swobodnie rozrzuconymi rękoma, nieco rozchełstaną szatą i głową, zgodnie z biblijnym opisem, spoczywającą na kamieniu.
Szczyt schodów, na którym należałoby się spodziewać boskiej postaci, ginie w światłości, którą można interpretować jako symbol bożej obecności. Światło pełni ważną rolę w kompozycji – wyraźnie odcina sferę niebiańską od ziemskiej, jednocześnie eksponując znajdujące się w dolnej partii schodów postaci i wyróżniając je na tle rozgwieżdżonego nieba.
Całe dzieło jest utrzymane w zasadzie w dwóch barwach – błękicie pogrążonej w nocy ziemi i żółci niebiańskiej światłości. Ciekawe urozmaicenie tła stanowią rozsiane na firmamecie białe gwiazdy w postaci nieregularnych wieloboków, wyglądających niczym wyrysowane dziecięcą ręką. Spiralne schody płynące w niebo wpisują się w trójkąt, pojawiają się wyraźne piony postaci anielskich i linie poziome stopni schodów oraz leżącej postaci Jakuba. Sielankowej niemal scenie dodają nieco dynamizmu płynące ukośnie od niewidocznego szczytu „drabiny” promienie światła.
W jaki sposób ta kompozycja malarska przemówiła do mnie na tyle, że chciałam o niej napisać? Otóż było to pierwszy obraz, który uświadomił mi, że nie tylko tematy mitologiczne czy motywy pochodzące z literatury czysto fantastycznej mogą być inspiracją dla powstania dzieł o klimacie wręcz baśniowym. Dawniej motywy bibllijne kojarzyłam przede wszystkim ze sztuką bizantyjską czy renesansowymi Madonnami, dopiero "Drabina Jakubowa" Blake'a otworzyła mi oczy na zupełnie inne interpretacje.
A czy Wy spotkaliście już płótno, rzeźbę, czy innego rodzaju dzieło, które doprowadziło Was do jakiegoś przełomu lub olśnienia? Co to było? Czy zainspirowało Was do utworzenia własnych wytworów sztuki, a może do nowego odbioru dobrze znanych klasyków? Podzielcie się swoimi doświadczeniami w komentarzach, zabłądźmy w świecie sztuki mniej znanej!
Źródła:
https://www.bmimages.com/preview.asp?image=00133517001
https://pl.wikipedia.org/wiki/William_Blake
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Blake_jacobsladder.jpg
This post was moderated and accepted by @santarius
The efficient operation of Steemfounders is ensured by our moderators, who deal with the correction and selection of all applications. You can vote for this comment to tip the person responsible for this post.
Success! Thanks to the votes from the community, an @czeresnia account has been created. The remaining tokens from this post will be transferred to him immediately after the settlement.