Z racji, że jutro rozpoczynamy maj, postanowiłem napisać co nieco o jedynym jadowitym wężu występującym w Polsce. W tym materiale postaram się opisać żmiję zygzakowatą i dać wam porady jak na nią nie trafić, a jeśli już to jak nie doprowadzić do ukąszenia. Zapraszam do czytania :)
Wygląd
Żmija zygzakowata, której łacińska nazwa brzmi Vipera Berus jest zwierzęciem które zdecydowanie może odcisnąć piętno na zdrowiu (a w najgorszym wypadku życiu!) człowieka. Przez ludzi nie ogarniających tematu węży często jest mylona z zaskrońcem lub gniewoszem plamistym.
Żmija występuje w trzech podstawowych odmianach barwnych- jasna, miedziana i ciemna. Na grzbiecie prawie każdej z nich występuje charakterystyczny czarny zygzak ciągnący się przez całe ciało, po którym rozpoznanie tego węża jest znacznie łatwiejsze. Wyjątkiem jest odmiana ciemna która jest na tyle ciemna, że zygzak zlewa się z resztą ciała i w efekcie wąż jest jednolicie czarny (przez co łatwo pomylić go z gniewoszem plamistym- najrzadszym wężem występującym w Polsce).
Głowa jest płaska i trójkątna, oczy żmii są czerwone a jej ciało krępe i dobrze zbudowane. Ma około metra długości, ale widywano osobniki nawet 120-centymetrowe.
Pożywienie
Te węże polują przy pomocy jadu- lubią wszelakiego rodzaju mniejsze gryzonie, krety, jaszczurki, ryjówki lub żaby. Jak na żmije przystało, Berus gryzie swoją ofiarę i czeka aż toksyna zacznie działać. Gdy przestanie się ruszać, wąż połyka ją w całości.
Biotop
Żmije zygzakowate występują w północnej Azji oraz Europie, a w tym Polsce. Możemy je spotkać na terenach lekko podmokłych, w wysokich trawach, na obrzeżach lasów i polanach. Żmije lubią wygrzewać się na słońcu i to właśnie wtedy też jest największa szansa, że je spotkamy.
Jad i jego właściwości
Jad żmii dla mniejszych zwierząt jest zdecydowanie zabójczy. Składa się z wielu toksyn które powodują:
- upośledzenie układu nerwowego
- zmianę rytmu pracy serca
- paraliż (u mniejszych zwierząt)
- martwicę tkanek (paskudna sprawa, w okolicy ukąszenia pojawia się czarna plama która zazwyczaj zostaje do końca życia)
- zmniejszenie krzepliwości krwi
- opuchliznę
Warto wspomnieć, że nie zawsze ukąszenie powoduje wyżej wspomniane dolegliwości. Część ugryzień żmii zygzakowatej jest sucha, a to oznacza, że czasami gryzie ona jedynie zębami nie wstrzykując jadu. Dla większej pewności po ukąszeniu lepiej się udać do lekarza. Jeśli ugryzienie okaże się "prawdziwe"- niezbędne jest podanie surowicy. Jad żmii nie jest w stanie zrobić większej krzywdy dorosłemu człowiekowi, ale dzieciom i starszym osobom może bardzo zaszkodzić.
Do objaw ukąszenia zalicza się: obrzęk, wymioty, mdłości i szybsze bicie serca.
Stosunek żmii zygzakowatej do ludzi
Węże nigdy nie atakują ludzi bez powodu. Robią to tylko w sytuacji zagrożenia życia (np. nadepnięcie), gdy są zestresowane lub podczas obrony terytorium (dlatego patrzcie pod nogi gdy wchodzicie do lasu). Przed ugryzieniem głośno syczą i ma to na celu odstraszyć przeciwnika.
Jak się zachować gdy dojdzie do spotkania ?
Warto wspomnieć, że żmija zygzakowata w Polsce jest pod ochroną i pod żadnym pozorem nie należy jej zabijać. W okresie kwiecień- wrzesień na wycieczki do lasu lub nad polanę warto ubierać długie spodnie i szczelne buty. Wtedy nawet jeśli niechcący nadepniemy na węża, a on nas ugryzie to nic się nam nie stanie (żmije zygzakowate nie mają długich zębów jadowych). Kolejnym aspektem jest obserwowanie- na wycieczkach w ciepłe dni warto się rozglądać i patrzeć pod nogi.
Jeśli już dojdzie do spotkania z wężem, należy zachować spokój i powoli się od niego oddalić. POD ŻADNYM POZOREM nie drażnić się z nim patykiem czy rzeczami które mamy pod ręką. Nie wchodźmy w drogę dzikim zwierzętom, to one nie będą wchodziły w naszą. :)
Przykre jest niestety to, że to ludzie są największym zagrożeniem dla żmii, a nie odwrotnie.
