(c) Will Francis / unsplash
Wracając do mojej aktywności blogowej, po wielu perypetiach związanych z tym, co się dzieje w moim życiu (zmiana pracy itd.) a zarazem w Polsce i na świecie chciałbym zaprezentować z okazji ustanowionego 30 września - Międzynarodowego Dnia Podcastów swoje ulubione podcasty, których jestem wiernym słuchaczem, ale też wielu typów ledwo co słyszalnych ogólnie projektów, które mnie ciekawią i interesują.
Ta lista nie będzie typową topką z podziałem na miejsca od 1 do 10, tylko po prostu listą wybranych podcastów z danych kategorii takich jak: Sprawy aktualne (polityka, newsy itd.), Nauka, Kultura / Popkultura, Rozrywka.
No to wsłuchajmy się! 😉
Sprawy aktualne (polityka, newsy itd.)
"Za Rubieżą" Miłosza Szymańskiego jest to wielowymiarowy ciekawy podcast tworzony z precyzją, nieomijający żadnego wątku w historii świata i polityki międzynarodowej. Sam Miłosz jest byłym pracownikiem na statku, zajmował się tworzeniem w pandemii "Lekcji historii", która wyewoluowała w pełnoprawny podcast o historii, sprawach międzynarodowych i ważnych rzeczach. Przez pewien czas mieszkał w Mołdawii i ostatnio wydał ciekawy zbiór reportaży dotyczących tego kraju pt. "Kto zgasi światło?". Być może kiedyś on przyjedzie na moje rodzinne Podkarpacie (na co - kurczę! - liczę 😄) by zrobić jakiś standup. Przy okazji, jego luźne komentarze dotyczące głównie tematów związanych z wojną na Ukrainie w serii "Ulało mi się" są tak celne, że słucha się tego naprawdę przyjemnie! Polecam tego allegrowicza. 👍
"Sprawy Wschodu" Marcina Strzyżewskiego, Bartosza Gołąbka i Magdy Paciorek - tych dwóch panów znacie zapewne ze swoich youtuberskich materiałów o Bliskim Wschodzie (z szczególnym uwzględnieniem Rosji, zwłaszcza za czasów obecnych). Z wykształcenia rusycyści, analizujący we trzech rosyjską prasę, odgrzebując wszystko, co z propagandowego putinowskiego bagna wychodzi mówią otwarcie o tym, co tak naprawdę dzieje się w krajach pogrążonych w totalitaryzmach, autorytaryzmach czy w sytuacjach pogrążonych wojnami (Azerbejdżan, Armenia, Ukraina). Na dodatek rozmawiający z działaczami, aktywistami i aktywistkami walczącymi o demokrację w tychże krajach, szanujący wszystko, co jest w opozycji do wielkiego, imperialnego bucowstwa odstawianego przez putina i spółkę. Konkretna dawka informacji o tychże krajach z czysto analitycznej strony.
"Raport o stanie świata" Dariusza Rosiaka, Adriana Bąka i wielu innych - kultowa audycja ze zniszczonego przez obecną władzę Programu III Polskiego Radia, istniejąca od marca 2020 roku. Fachowe i rzetelne komentarze, rozmowy zmuszające do myślenia, rzeczowe i autoironiczne felietony Grzegorza Dobieckiego przedstawiający "Świat z boku", sporo ciekawych reportaży Adriana Bąka, Agaty Kasprolewicz i Anny Dudzińskiej (cenionych, nagrodzonych reportażystów). U mnie od trzech lat stały punkt sobotnich przedpołudni. Mimo czasem wyrazistego poglądu na rzeczywistość i na otwartość dotyczących spraw międzynarodowych, pan Darek wie jak tworzyć audycję godną standardu, w jakich polskie media w zasadzie teraz z różnych powodów nie brną - a powinny. I dlatego warto myśleć, że świat nie jest taki black & white jak to politycy czy ludzie uwikłani w politykę zakładają, że taki jest.
"Dział Zagraniczny" Macieja Okraszewskiego - audycja tak jakby pokazująca tylko pojedyncze tematy zgodnie z dewizą: "tego polskiego czytelnika nie interesuje". Sam Maciek był przez długi czas reportażystą, pisał teksty dla "Polityki" i innych tygodników / portali, a w programie pojawiają się niekiedy tematy wybiegające poza mainstream, pojawiają się nawet dyskusje dotyczące spraw społecznych i obyczajowych w krajach takich jak Bułgaria, Jordania czy Arabia Saudyjska. Ponadto są tam reportaże dziennikarzy, których teksty nie mogą się przedostać do głównego nurtu (dzienników, tygodników, miesięczników) oraz portali - czytane w wersji audio przez Kamilę Kalińczak (znaną mi jako "panią od języka polskiego" oraz z tego, że przez krótki okres czytała o poranku w Radiu Zet Wiadomości jako serwisantka). Oryginalne i wnikliwe spojrzenie na to, co się dzieje. Zawsze, kiedy nie nadążam za słuchaniem robię sobie maraton z wybranych odcinków.
Outriders - kolektyw prowadzony przez Jakuba Górnickiego ma od dawna też własny podcast, mając też siatkę swoich reporterów w Ameryce Północnej i Południowej oraz w Europie stworzyli kilka reportaży. Z tej załogi są Piotr Andrusieczko (obecny korespondent wojenny Gazety Wyborczej), Karolina Baca-Pogorzelska (dziś pracującą dla WPROST, wspomaga ona Ukraińców w walce z ruskimi) oraz inni, nagradzani reporterzy. Format jest różnorodny, chociaż ten który funkcjonował do lata 2023 roku był bardziej reporterski a teraz skręca w stronę statycznych rozmów z ekspertami. Ponadto współpracują z TOK FM, ich produkcje (zwłaszcza ta najnowsza o ukraińskich dzieciach uczących się w Polsce pt. "Wyrwa" czy seria o wpływie światowej polityki na wybory w różnych krajach - "Świat wyborów") są współtworzone z teamem stacji informacyjnej spółki wydawcy Tygodnika "Polityka" i Agory (bo Inforadio, spółka nadająca stację jest po części ich własnością).
Polityka Insight - skoro mowa tu o słynnym Tygodniku, jego platforma dla liderów biznesu i analityków ma też swój własny cykl podcastów. Najbardziej z całej ekipy tworzącej podobają mi się podcasty o obronności i technologiach zbrojeniowych Marka Świerczyńskiego, stara się rozmawiać z szefami firm zbrojeniowych, ekspertami w zakresie obronności (przy czym to są prawdziwe prognozy, a nie gdybania z "tylniego fotela" jak to ma miejsce na kanale YT Jarosława Wolskiego, czy Jacka Bartosiaka) oraz podcasty technologiczne Karola Tokarczyka. Ekonomiczne odcinki z Hanną Cichy mniej mi się podobają, ale to wynik tego, że kiedyś była doradczynią ds. gospodarczych w pewnej partii Tajemniczego Mieszkańca Kamerunu i Madery - więc tu jest sporo tego proliberalnego, mało realistycznego gderania o stanie polskiej ekonomii. Ale dla tych, co chcą pogłębionych informacji i wiedzy od gości z topu zarządzania i przywództwa to merytorycznie ciekawy podcast (oczywiście "Polityka" jest takim mocno salonowym pismem i opinie ich felietonistów czy dziennikarzy nie zawsze są przyjemne w słuchaniu bądź czytaniu).
"Brzmienie Świata z Lotu Drozda" - to też post-trójkowa audycja. Paweł Drozd jako znany reporter - raz podróżuje dżungli pełnej komarów w Tanzanii, a raz zwiedza jeziora na Mazurach. Pełno dobrej dyskusji o sprawach odwiecznie interesujących mieszkańców danych krajów, specjaliści od Indii, Meksyku, Tajlandii czy Finlandii mówiący o zwyczajach i nieznanych stronach niemal wszystkich krajów świata. Także po samym usłyszeniu "Raportu" w sobotę (czy kiedykolwiek) warto go posłuchać. Nie jest to wielka polityka w pigułce, to obraz świata, którego warto szerzej samemu odkryć.
"Po prostu Wschód" Piotra Pogorzelskiego - były dziennikarz Polskiego Radia, współpracujący z portalem Biełsat tłumaczy kwestie dotyczące krajów wschodnich, sam program uzupełniający temat powyższego podcastu "Sprawy Wschodu" o wiele wątków mało mówionych w mediach.
Nauka
"Mroczne Wieki" Michała Kuźniara to gratka dla fanów historii starożytności i wczesnych wieków średniowiecza. Research na najwyższym poziomie, a zarazem podejmowanie się tematów osobistości świata zachodniego i wschodniego, m.in. władców starożytnego Rzymu czy Egiptu jak cesarz Klaudiusz czy Kleopatra. Odcinki niezbyt długie, a źródła skrupulatnie dobrane. Warto jak jest się miłośnikiem takich momentów w dziejach ogarnąć tenże.
"Podcast Historyczny" Rafała Sadowskiego natomiast jest mooocno dłuższym tworem, mówiącym o odkryciach geograficznych, historiach nie z tej ziemi (zwłaszcza UFO 👽) a także niepodejmowanych przez inne polskie podcasty historyczne tematy. Odcinki są prawie czterogodzinne, ale da się z tego wiele dowiedzieć niż czytania przydługich książek czy opracowań. Tam też "no gaps rule" działa i to jak! 👍
"Klub Ciekawych Wszystkiego" Hanny Marii Gizy - audycja także znana z portfolio antenowego Polskiego Radia (do 2002 r. nadawana w Trójce, a do 2021 r. w Dwójce). Tej pani mającej dorobek radiowy w podejmowaniu się eksperckich zagadnień dotyczących historii cywilizacji chyba przedstawiać nie trzeba. Na jej audycjach wychowywali się potencjalni magistrowie prawa i historii, a forma obecna podcastów jest całkiem rzeczowa (choć nie każdy lubi ekspercki głos w sprawach historii czy nauki). Do czasu, gdy Borys Kozielski żył on realizował ten podcast. Nie wiem jak jest obecnie, ale dzięki niemu ten program miał dobre brzmienie. Zapewne teraz na to dzieło patrzy z góry.
"Physics World" - podcast magazynu o tym samym tytule, anglojęzyczny, ale mający wiele merytorycznych tematów. Ostatnio słuchałem rozmowy o przyszłości kryptografii z pewnym indyjskim naukowcem i jest więcej na ten temat ciekawych przemyśleń, jeśli chodzi o rozszerzone algorytmy szyfrujące. Dla znawców tematu fizyki od środka w sam raz.
"Radio Naukowe" Karoliny Głowackiej - znać możecie ją z audycji w TOK FM. Wyjątkowo szczegółowe rozmowy o historii, genetyce, klimacie oraz ekonomii. W dodatku z gotowymi transkrypcjami (co w przypadku polskich podcastów jest jakimś ewenementem, bo nigdy dobrze przygotowanego podcastu z transkrypcją pisaną od czasów kiedy "Naukowo" Arka Polaka przestało istnieć nie widziałem). Każdy temat jest godny wiedzy ze strony znających się na tym i Karola swoją pracą to potwierdza.
"Powojnie" Piotra Małeckiego - wyrażny głos, dokładne spojrzenie na powojenną historię Europy i świata. Naprawdę dobry podcast mówiący o autorytaryzmach, starciach, przewrotach, sukcesach i upadkach.
"Wojenne Historie" Norberta Bączyka i Kamila Kawalca - laik, miłośnik oraz historyk wykładają czasy II Wojny Światowej w jednym podcaście. O klęsce Stalingradu przez armię niemiecką, lotnictwie Luftwaffe, NKWD oraz różnym rodzaju uzbrojenia stosowanym na terenach walk i bitew tego okresu. Nie bardzo to zawsze jest precyzyjnie i wyszczególnienie pokazany dany szczegół w historii, ale to jest podcast dedykowany miłośnikom tematu (nawet dla takich znających tylko podstawy).
"Fall of Civilisations" Paula M.M. Coopera - dla tych, których cywilizacje takich nacji jak Sumerów, Babilończyków czy Mezopotamczyków są zagadką dlaczego one się rozpadły i jak to z tym upadkiem mierzyli się kolejni władcy i kolejne pokolenia. Bez omijania ważnych wątków, warte tu oddania. Również długie.
"Filozofia po prostu" Karoliny Polasik - żeby myśleć jak Platon, Demokryt czy Leucyp, nie trzeba od razu wskakiwać w ich dzieła. Wystarczy dobrze rozpoznać idee, jakimi się starożytni i współcześni kierowali tworząc je same. Sam podcast jest bardziej bliski praktyce, niż teorii - a to, że prowadzi go kobieta dodaje trochę temu dwutorowemu (z podziałem na płeć biologiczną) przesmyk świeżości. Dla bardziej obcykanych w temacie filozofii polecam "History of Philosophy Without Any Gaps" Petera Adamsona dla zobrazowania samej historii filozofii.
Kultura / Popkultura
"Drozdowisko" Teresy Drozdy - głębokie wpatrzenie się w kulturę polską i czeską. Wywiady ze znanymi aktorami, różne spojrzenie od strony teatru, kina, literatury. Doświadczenie nabyte w kilku rozgłośniach pani Teresy jest niesamowite, a postacie świata kultury ukazują się takimi, jakimi są. Bez filtrów i zniekształceń.
"Krótki podcast o kinie" Filmawki, wytłumaczone różne gatunki od sci-fi po kino queerowe. A zarazem polscy znani reżyserzy jak Andrzej Munk, Janusz Morgenstern czy Andrzej Wajda są rozkrajani na części pierwsze pod lupą pewnych ich filmów.
"Audycje Kulturalne" Narodowego Centrum Kultury - to, co najlepsze z polskiej kultury. Film, folklor, teatr, malarstwo, muzyka. Wiadomo, że bias trochę nakierowany prorządowo na wspieranie tylko dotowanych z kasy państwa projektów, ale warte znalezienia są niektóre rozmowy czy premiery albumów.
"Azja Kręci" autorstwa Festiwalu Pięć Smaków - jestem w połowie fanem Kurosawy i innych japońskich czy koreańskich twórców, ale znawcą nie do końca. Nie mniej jednak kto zna się na tym, jak nie autorzy tego Festiwalu? Wy też nie musicie znać się na "Parasite" czy "Squid Game" - wystarczy, że tego posłuchacie i nieco się o tym dowiecie.
"Raport o książkach" Agaty Kasprolewicz, książkowa odmiana wymienionego powyżej "Raportu". Osobiste książki, nowości wydawnicze oraz wiele ciekawych przemyśleń odnośnie literatury. Agata jako sprawna reporterka zrozumiale tłumaczy wątki związane nawet z mega trudnymi pozycjami wydawniczymi. Do słuchania w co drugi poniedziałek miesiąca.
"Tajfunowe przypisy" Księgarni Tajfuny - było o kinie z Azji, tu bardziej o książkach. Na nich też za wiele się znam, ale ten podcast może być początkiem do sięgnięcia po - na przykład - Murakamiego.
"Podcastex" Bartka Przybyszewskiego i Mateusza Witkowskiego - dla urodzonych w ostatniej takiej dekadzie XX wieku, gdzie wszystko było acz dziwne, że prawdziwe. Bartek i Mateusz mający doświadczenie, m.in. w Popmodernie czy Wirtualnej Polsce "rozkrajają" na części pierwsze popkulturowe fenomeny lat 90. i dwutysięcznych XXI wieku. Nie raz w ich podcaście można usłyszeć, co Papież Polak jadł na śniadanie (oczywiście, też i z kim 😄), co Korwin-Mikke sądził o wychowywaniu dzieci, jak sławy dziennikarstwa tacy jak Tomasz Lis zmienili spojrzenie na to, co widzimy jako informację oraz o słynnej kąpieli Frytki z Big Brothera w jacuzzi. Psst, nie mówcie im o tym, ale nawet mają dojście do brata Magika na temat tego jak on skoczył (naprawdę)!
Rozrywka
"Puls Tygodnia dla Dorosłych" Przemka Skowrona, Tomasza Olbratowskiego i Jacka Tomkowicza - tych świrów znanych wam z anteny RMF FM nie trzeba chyba przedstawiać. Od poniedziałku do piątku (czasem w wakacje w weekendy) budzą całą Polskę, a także jeźdżą ze swoją grupą stand-uperską po różnych domach kultury i innych scenach jako "Radiowcy bez cenzury". Klimatem przypomina to, co robią w radiu co dwie - trzy piosenki, ale to jest nieco bez reklam i bez ciągłych przerywników. Nie oszczędzają nikogo i niczego, z każdego absurdu starają się wyłuskać prawdę o polskiej i światowej polityce, sporcie, ekonomii, showbizie.
"Imponderabilia" Karola Paciorka - tego człenia z "Lekko Stronniczych". W prawdzie to jest podcast pełny poważnych rozmów z ludźmi, którzy są bardziej obyci w kulturze, sporcie czy dziennikarstwie - ale tam format i forma jest nawet bogata(-y) w historie niekoniecznie zaraz takie poważne. A sam Karol niekiedy udaje takiego polskiego Joe Rogana, jednak bardziej jest on nakierowany po stronie poglądów tak lekko na lewo.
"Jak wytrzymać z ludźmi?" Michała Zaczyńskiego - bloger modowy z dużym bagażem doświadczeń (nie tylko psychicznych). Śmiało można go nazwać Okuniewską w klubowym outficie, jednak jego humor jest bardziej subtelniejszy niż Okuniewskiej. Potrafi śmiać się z prostych ludzi, ale też wyczuwa nutę ironii we własnym środowisku. Czasem warto poznać coś oryginalnego, niż kolejne playlisty z występami z stand-upów.
"Podcast RadioAKTYWNY" Gosi Zmaczyńskiej - pani znana z radia, ale publicznego. Jednak ma ciekawy vibe i oryginalnych rozmówców, co świadczy o ewidentnie niestandardowej linii wytyczonej przez jej twórczość. O życiu seksualnym ptaków, jeździe na lodzie, rajdach samochodowych, życiu w kamperze - to spory bagaż tematów, ale za to jak pojemny. No, i sama Gosia jest przemiłą babką (szkoda tylko, że singielką 😛).
Do tego zestawienia dopisałbym "Dwóch Typów Podcast" tworzony przez Bartosza Sitka i Kubę Chuptysia, ale skoro po ostatnich doniesieniach o zakończeniu działalności z powodu informacji od byłej partnerki jednego z współtwórców związanych z próbą molestowania seksualnego - już ten podcast fizycznie przestał istnieć, nie polecałbym słuchać, niż tylko archiwalnych odcinków. Przez moment moim śmieszkującym, dobrym podcastem był "Pogadajmy Sobie" tworzony przez twórców kanału na YouTube "Wyobrażcie Sobie" - Czarka Rochnowskiego oraz Dawida Kowalskiego (o ile dobrze napisałem ich nazwiska xD), ale też on przestał istnieć. Tak, że tego...
Do tej listy nie wstawiłem podcastów sportowych, ani innego rodzaju, gdyż takowych zazwyczaj nie słucham. Albo nie ma takich jeszcze, których bym znał a są i ich istnienia absolutnie nie podejrzewam. 😁
A wy, macie swoje ulubione podcasty które was inspirują, uczą, bawią czy nurtują?
Napiszcie mi tu w komentarzach.
Chętnie zobaczę (i posłucham) waszych typów.
🎙 Przy okazji, życzę wam dobrego odsłuchu i przyjemnej pracy (jeśli sami tworzycie podcasty i działacie we własnym zakresie, bądź dla kogoś - kto wie, być może też traficie na tą listę).
Pozdrawiam! 👋