Ostatnio przeczytane : "Dawno temu w grach" (2008) - Bartłomiej Kluska

Witam wszystkich bardzo serdecznie w kolejnym wpisie na moim blogu i w kolejnej "recenzji" książki (chociaż za profesjonalnego recenzenta się nie uważam), a tym razem będzie to książka autorstwa pana Bartłomieja Kluski "Dawno temu w grach", chociaż pełny tytuł tej książki brzmi: "Dawno temu w grach. Czas pionierów. Szkice z historii gier komputerowych". Książka ta została wydana w 2008 roku dzięki Wydawnictwu ORKA i nie jest ona niczym innym jak... zbiorem artykułów autorstwa pana Bartłomieja Kluski, które pewnie wielu fanów publicystyki o grach komputerowych zna i zapewne czytało w internecie bądź w pismach komputerowych. Z tego co pamiętam, to kilka artykułów zawartych w tej książce było zamieszczonych w dziale Publicystyka w miesięczniku CD-Action, na 100% pamiętam artykuł o grze "Montezuma's Revenge", na 90% artykuł o pierwszych grach typu "Noughts and Croses" (kółko i krzyżyk) czy "Tennis for Two" i chyba na 90% też artykuł o grze "Manic Miner" i jej sequelu "The Jet Set Willy" na ZX Spectrum. Myślałem, że będzie można gdzieś kupić e-book tej książki, żeby pan Bartłomiej Kluska zarobił na swojej pracy, a się okazało, że udostępnił swoją książkę za darmo. Do tego e-booka dotarłem z serwisu Polygamia.pl, gdzie przeprowadzono wywiad z panem Bartłomiejem Kluską i udostępniono za darmo link do pliku w formacie pdf. Szkoda, że nie udało mi się znaleźć gdzieś tej książki w postaci płatnego e-booka.

http://bi.gazeta.pl/ogl/adv/upload_cms/g/9/25/0484727d14.pdf

Książka ta jest krótka, ponieważ liczy ona sobie 128 stron, a przeczytanie jej zajęło mi jeden dzień. Praktycznie e-book ten znalazłem dość szybko, bo jakoś tydzień po tym, kiedy skończyłem czytać "Bajty polskie", czyli w okolicach weekendu 1 i 2 sierpnia 2020. Książkę tą przeczytałem chyba w sobotę 1 sierpnia, gdyż notatka którą teraz edytuję, została zaczęta dzień później, czyli 2 sierpnia 2020 roku. Sama książka składa się z czterech części, nie licząc Intra (czyli wstępu) na początku, czy też podziękowań, indeksu tytułów i spisu treści na końcu książki.

Część pierwsza tej publikacji zatytułowana "KRÓTKA HISTORIA GIER" obejmuje czasy pionierskie: od pierwszych gier elektronicznych typu "Kółko i krzyżyk", czy też "Tennis for Two", poprzez powstanie firmy Atari i pierwszych automatów do gier na początku lat 70 XX wieku z "Pongiem" na czele, poprzez pierwsze domowe konsole do gier z "Pongiem" i domowe mikrokomputery (wtedy tak nazywano komputery typu Atari, Commodore, ZX Spectrum, Apple II, IBM i inne). Poprzez pierwsze procesy sądowe między twórcami pierwszych konsol do gier na początku lat 70 XX wieku, gdyż już wtedy wietrzono ogromny biznes na elektronicznej rozrywce.

Moim zdaniem pierwsza część książki jest najciekawsza, gdyż obejmuje czasy, że tak powiem prehistoryczne jeśli chodzi o światowy gamedev, bo od przełomu lat 40 i 50 XX wieku.

Za przełom w informatyce uważa się powstanie komputera EDSAC (Electronic Delay Storage Automatic Calculator), który jako pierwszy w historii został wyposażony w ekran jako urządzenie wyjścia. Jak wiemy komputery wyposażone są w urządzenia I/O (wejścia - klawiatura, myszka i wyjścia - monitor, drukarka). Gdyby nie ten wynalazek to pewnie dzisiaj nie znalibyśmy (a może by ktoś inny to wymyślił) monitorów w komputerach, wyświetlaczy w tabletach czy w smartfonach. Wcześniej porozumiewanie się z komputerami było utrudnione, gdyż jedynym urządzeniem wyjścia była drukarka, dzięki której komputer mógł drukować wyniki na kartach perforowanych. Ten ogromny kolos zajmujący cały pokój był wyposażony w 3 (trzy!) małe ekraniki o zawrotnej rozdzielczości rozdzielczości 35 x16 pikseli.

Za twórcę pierwszej graficznej gry komputerowej wyświetlanej na ekranie uchodzi Alexander Douglas z uniwersytetu w Cambridge. W ramach swojej pracy doktorskiej napisał w 1952 roku na komputer EDSAC grę "Noughts and Croses" (czyli znane "kółko i krzyżyk"). Ale istniały spory pośród historyków gier, czy uznać "Noughts and Croses" za pierwszą grę graficzną,gdyz była ona "tylko" adaptacją dobrze znanej gry planszowej, w którą można było zagrać na kartce papieru.

Z pewnością za przełom uchodzi rok 1958, a historycy uważają, że w tym roku wyszła pierwsza gra komputerowa z grafiką. Grą tą był protoplasta "Ponga", a mianowicie "Tennis for Two, który był wariacją na temat tenisa stołowego. Twórcą tej gry był pan William Higinbotham. Problemem był brak wyświetlacza, więc podłączono komputer do... oscyloskopu. W grę tą można było grać we dwie osoby, sterowało się kontrolerami z potencjometrami, będącymi protoplastami joysticków. W grze nie było paletek, po prostu piłkę odbijało się w powietrzu, ale za to można było nadać różne rotacje piłce, przez co jej lot był nie do przewidzenia. Niestety gra nie posiadała liczników punktów dla obu graczy, ale ten element na spokojnie pojawił się w "Pongu". Niestety po grze tej nie zostało wiele, oprócz wspomnień i fotografii. Ale widziałem na YouTube ludzi, którzy w to grali i jeszcze nagrywali z tego gameplay'e. Być może komuś udało się napisać tę grę od nowa.

Przełom w grach komputerowych nastąpił także w 1961 roku. Wtedy pewien student na Massachusetts Institute of Technology - Steve Russell - na tamtejszym komputerze PDP-1 napisał grę "Spacewar!". Ta gra to nie było nic innego jak protoplasta słynnych "Asteroids" od Atari z 1979 roku. Tylko tutaj zamiast do przelatujących przez ekran skał strzelało się... do statku przeciwnika. Po prostu dwaj gracze rywalizowali między sobą. Gameplay w zasadzie był taki sam jak w "Asteroids", łącznie z patentem hyperspace, czyli z używaniem osłony i pojawianiu się w randomowym miejscu na ekranie (nie wiedziałem, że to tak się nazywa). Jestem ciekaw czy dało się przelecieć przez krawędzie ekranu jak to można było w "Asteroids".

Część druga książki zatytułowana "GRY W POLSCE" dość ogólnie (w ogromnym skrócie) przedstawia na 20 stronach rozwój polskiego gamedevu. Trzy lata później pan Bartłomiej Kluska rozwinie ten temat w swojej kolejnej książce "Bajty polskie", a sześć lat później pan Marcin Kosman rozwinie ten temat w książce "Nie tylko Wiedźmin. Historia polskich gier komputerowych".

Część trzecia książki zatytułowana "TWÓRCY" opowiada historię trzech twórców gier : rosyjskiego twórcy Aleksieja Pażytnowa i jego słynnego "Tetrisa", Matthew Smitha i jego słynnego "Manic Minera i jego kontynuację" The Jet Set Willy na ZX Spectrum, oraz historię Francuza Érica Chahiego i jego słynnego "Another World" na Amigę.

Czwarta część książki zatytułowana "BONUS LEVEL" zawiera pozostałe artykuły, w tym opracowanie na temat gry "Montezuma's Revenge" Roberta Jaegera, które czytałem chyba w CD-Action. Ponadto w tej części można przeczytać artykuł o firmie Sensible Software, twórców chociażby kultowej gry piłkarskiej "Microprose Soccer" na Commodore 64, oraz jej młodszej siostry "Sensible Soccer" na Amigę.

Jak dla mnie to bardzo dobra pozycja, ale raczej tylko dla pasjonatów tematu i raczej jako ściągawka dla tych, którzy chcieliby się zagłębić w ten temat. Teraz w końcu wziąłem się za powieść Stephena Kinga "Doktor sen" i myślę, że ona pojawi się jako następna w tej serii, nie wiem dokładnie kiedy, ale myślę, że wkrótce.