Jan Nepomucen Bizański w Warce

in #polish3 years ago (edited)

Bizański_Charles_of_Courland_with_his_wife.jpg

Nie wiem dlaczego ten obraz utkwił mi w głowie, kiedy pracowałem w dziale malarstwa polskiego w MNW. Nigdy nie widziałem go na żywo. Znałem tylko czarno-białe zdjęcie, bo obraz był chyba zawsze poza muzeum. Kiedy natknąłem się na niego w Warce od razu go rozpoznałem. Nazwisko Jana Nepomucena Bizańskiego mówi coś chyba tylko bardzo zdeterminowanym fanom malarstwa polskiego. Nawet nie doczekał się hasła w Wikipedii, jest wymieniony w haśle Bazylika Ofiarowania Najświętszej Maryi Panny w Wadowicach, gdzie, jak to w Wikipedii podają wiadomości nie całkiem zgodne z prawdą, można tam bowiem przeczytać, że był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, chociaż Akademię utworzono tam już po jego śmierci. Ale wikipedia, a właściwie wikimedia, nie jest całkiem bezużyteczna. Można się stamtąd dowiedzieć, że obraz był kiedyś publikowany w CMNW (prawdopodobnie w starej wersji, bo do nowej się nie przedostał) a inna jego wersja znajduje się zamku Racconigi.

ICCD13402968_CRR_DIG03580.JPG

W tym momencie można już zacząć podejrzewać, że obraz Bizańskiego nie jest jego własną kompozycją bo jak Bizański miałby trafić do zamku, a właściwie pałacu w Racconigi pod Turynem? I rzeczywiście, Andrzej Ryszkiewicz w haśle poświęconym Bizańskiemu w Słowniku Artystów Polskich wspomina obraz Bizańskiego z MNW jako kompozycję według Antona Graffa. Obraz nie jest jedynie portretem zbiorowym Karola Ernesta Birona i jego bliskich, ale sceną przedstawiającą konkretny moment historyczny, powitania lub pożegnania. Dlaczego zainteresował Bizańskiego? Trzeba by nieco więcej czasu poświęcić, ale pewnie jego zidentyfikowanie nie byłoby trudne. Bizański nie jest dziś w szczególnej niełasce, już za swojego życia był zapomniany. Jak pisze Ryszkiewicz, wspominając jego liczne publikowane za życia prace:

Nie uchroniło go to od zupełnego opuszczenia i nędzy, w jakiej – zapomniany zupełnie – zmarł.

P.S.

O tym, że ta kompozycja musiała być dość popularna świadczy jeszcze jedna kopia obrazu Graffa w zbiorach MNW.

Portret księcia Karola Augusta saskiego z żoną Zofią i córką.jpg