Birinci Bölümü Okumak için Tıklayınız
Erken Dönem Tarihi ve Bölgenin Müslümanlarca Ele Geçirilişi
Önceki bölümde Arakan bölgesinin genel hatlarıyla etnik, dini ve coğrafi kimliğine değinmiştik. Bu bölümde ise erken dönem tarihi ve bölgenin müslümanlar tarafından ele geçirilişini inceleyeceğiz.
Eldeki tüm kaynaklar Arakan’ın ilk zamanlar bir Hint toprağı olduğunu söylemektedir. Arakan yerleşiklerinin fiziki görünüşünde dahi, topluluğun Hint kökenli bir ulus olduğu anlaşılmaktadır. Altta Hint,Arakan ve Myanmar’ın asli unsuru ve %68’ini oluşturan Burmanlar’ın fotoğraflarını koydum. Hintler ile Arakanlıların benzerliklerini ve Burmanlardan ne kadar farklı olduklarını görebilirsiniz.
Arakan’da bilinen ilk kurulu devlet M.S 1.yüzyılda bölgede hüküm sürmüş Dhannavati Krallığı’dır. Bölgede o dönemlerden M.S 5.yüzyıla kadar bir çok Hindu tapınağı kuruldu. Budizm’in bölgeye gelişi de Dhannavati Kralı Çandra Suriya zamanında olmuştur. M.S 630 yılında bölgeyi ziyaret eden Çinli gezgin Hien Tsang’ın anılarında anlattığına göre, bölgede hüküm süren din, Hindu ile Budist ögelerin bir sentezinden oluşuyordu.
Dhannavati Krallığı’nın nasıl yıkıldığı bilinmiyor. Bölge tarihi hakkında kaynaklar pek kısıtlı. Dhannavatilerden sonra, M.S 788-957 yılları arasında bölgede, Vesali Krallığı hüküm sürüyor. Fakat Vesali’yi kuranlarda Dhannavati’yi yöneten Çandra hanedanına mensup unsurlardır. 788 ve 957 yılları arasında art arda 9 kral ülkeyi yönetmiştir. Vesali Krallığı’nın arta kalanları üzerinde yapılan arkeolojik ve tarihi incelemelerde gösteriyor ki, bu krallıkta, öncesi gibi Hindu-Budist sentezli bir dini motife sahipti. Ayrıca bir tantrik heykelde bulunmuştur.
Arakan’a İslam dini, Arap deniz tüccarları vasıtası ile ulaşmıştır. Arap tüccarlarının peygamberin ölümünden 100 yıl sonra, Güneydoğu, doğu ve uzakdoğu ile ticari ilişkileri başladı. Arap tüccarlar beraberlerinde halka tebliğde bulunacak dervişleri de getirmekteydiler. Bu kişiler halk arasında insanları İslam dinine davet ediyorlardı. Bölgede hoş karşılandılar ve kimse onları engellemedi.
Ticaretin yanında dini alışveriş ile de bölge kültürü yavaş yavaş İslami motiflere bürünmeye başlıyordu. Arap tüccarların o dönemde, günümüz Malezya, Endonezya, Tayland, Filipinler, Burma gibi ülkelerin yanı sıra Arakan bölgesine de girişimleri çoktu. O günlerin tebliğ faaliyetleri sonucu ortaya çıkmış müslüman toplumların günümüzde hala süregelen sorunları bulunmaktadır. Tayland’daki Pattani, Filipinlerdeki Mindanao, Myanmardaki Arakan bölgesi sorunları gibi. Velhasıl kelam tebliğ faaliyetleri sonucu islamlaşmaya başlamış olan Arakan bölgesi tam olarak M.S 1430 tarihinde müslümanlarca ele geçirildi.
1404 yılında hasımlarınca tahttan indirilen Arakan kralı Narameikla Bengale kaçtı. Burada müslüman oldu ve Süleyman Şah ismini aldı. Kralın İslamı kabulü üzerine Bengal Sultanı Celaleddin Muhammed Şah, 50.000 kişilik bir ordu ile Arakan üzerine, Süleyman Şahı tekrar Arakan kralı yapmak için yürüdü. Sonuç olarak Süleyman Şah(Narameikla) Arakan tahtına tekrar, hemde bir müslüman olarak oturmuş oldu. Arakanlıların 1430-1531 tarihi arasında 11 sultanı oldu. Bu sultanlar Bengal Sultanlığına vergi verdiler ve onlardan din, siyaset ve ilim öğrendiler.
Üçüncü bölümü okumak için tıklayınız
3.Bölüm 27.09.2017 Çarşamba günü yayınlanacaktır.
Bilgi, sevgi ve takiple kalın..
"Toplum olarak çok cahiliz. Bu işte bir terslikvar."