İsmini Bir Devden Alan Bir Hapishane Sistemi: Panoptikon

in #steemix5 years ago (edited)

Fotoğraf

Halka binaların birleşerek oluşturduğu hapishaneler sistemi panoptikon sistemi (panoctism) ilk olarak İngiliz filozof 18.yy'da Jeremy Bentham tarafından akıl hastaneleri için tasarlanmış fakat hayata geçirilmemiştir. Yapıya geçmiş bir örneği şimdi müze olan Küba'daki Presidio Modelo hapishanesi olan bu panoptikon mimarisi tarzı hapishaneler halka şeklinde hücrelerler çevrili, üstü cam ve ortada bir gardiyan kulesinin hapishaneyi gözetlediği sıkı güvenlikli hapishanelerdir. Yine bir filozof olan Michel Foucault tarafından hapishane'ye uyarlanan ve onunla anılan bu mimari yapım ismini herşeyi gören anlamını taşıyan dev Panoptes'ten almıştır. Versailles hayvanat bahçesinden ilham alınarak yapılan panoptikon sistemi hapishanelerde mahkumlar gardiyanlar tarafından devamlı olarak izlendiklerinden haberdar olmasalar da hapishanenin ortasında bulunan gardiyan kulubesinden dolayı ve hapishane'de kaldıkları çoğu sürede izlendiklerinden kaynaklı izlenmeseler bile mahkum üzerinde izleniyor havası vererek hapishane ortamının kurallarından çıkmamayı ve hapishane kurallarına sadık olmayı sağlamıştır. Bu mimariye yani merkezi denetimime sahip hapishaneler ve panoptikon sistemi yıllardan beri birçok filmde ve kitapta konu olarak ele alınarak anlatılmıştır.